Psikozat i referohen simptomave siç janë deluzionet, halucinacionet, mendimi dhe të folurit i çorganizuar, dhe sjelljet motorike të çuditshme dhe të papërshtatshme (përfshirë katatoninë) që tregojnë humbje të kontaktit me realitetin. 

Në prezantimin e saj, skizofrenia ka të ngjarë të dyshohet. Psikoza sekondare për shkak të përdorimit të substancave ose për shkak të një çrregullimi fizik duhet gjithashtu të përjashtohet. Dallimi midis çrregullimit skizofreniform dhe skizofrenisë në një pacient pa ndonjë simptomë psikotike të mëparshme bazohet në kohëzgjatjen e simptomave. Nëse kohëzgjatja e simptomave ose aftësia e kufizuar tejkalon 6 muaj, pacienti nuk plotëson më kriteret e nevojshme diagnostike për çrregullimin skizofreniform, dhe diagnoza ka të ngjarë të jetë skizofrenia, megjithëse psikoza akute mund të evoluojë gjithashtu në një çrregullim mendor psikotik, siç është çrregullimi bipolar ose çrregullimi skizoafektiv. Vëzhgimi gjatësor shpesh kërkohet për të vendosur diagnozën dhe trajtimin e duhur.

Trajtimi me antipsikotikë dhe kujdes psikosocial mbështetës janë të treguar. Pas zgjidhjes së simptomave, trajtimi me ilaçe vazhdon për 12 muaj dhe më pas gradualisht zvogëlohet duke monitoruar nga afër për kthimin e simptomave psikotike.