Çrregullimi i Ankthit të Përgjithësuar (GAD) është i zakonshëm, duke prekur rreth 3% të popullsisë brenda një periudhe 1-vjeçare. Prevalenca është dy herë më e lartë tek gratë sesa tek burrat. Çrregullimi fillon më shpesh në moshë adult, por mund të fillojë në çdo moshë. GAD zakonisht ka një rrjedhë kronike dhe shpesh shoqërohet me aftësi të kufizuara funksionale dhe një cilësi të ulët jetese.
Simptomat dhe Shenjat e Çrregullimit të Ankthit të Përgjithësuar
Personat me GAD kanë shumë shqetësime, të cilat shpesh ndryshojnë me kalimin e kohës. Shqetësimet e zakonshme përfshijnë punën dhe përgjegjësitë familjare, paratë, shëndetin, sigurinë, riparimet e makinave dhe detyrat e përditshme. Në GAD, fokusi nuk është një shqetësim i vetëm (p.sh., turpi në publik ose ndotja). Kursi varion nga luhatës deri në kronik. Shumica e pacientëve me GAD kanë një ose më shumë çrregullime psikiatrike komorbide, duke përfshirë depresionin major, fobinë specifike, çrregullimin e ankthit social ose çrregullimin e panikut.
Diagnoza e Çrregullimit të Ankthit të Përgjithësuar
Për të përmbushur kriteret e DSM-5-TR për GAD, pacientët duhet të kenë ankth dhe shqetësime të tepërta për një numër aktivitetesh ose ngjarjesh (p.sh., performanca në punë ose shkollë), që ndodhin më shumë ditë sesa jo për ≥ 6 muaj.
Shqetësimet janë të vështira për t’u kontrolluar dhe duhet të shoqërohen me ≥ 3 nga sa vijon:
-
Ndjenjë padurimi ose tensioni
-
Lodhje e lehtë
-
Vështirësi në përqendrim
-
Irritabilitet
-
Tension muskular
-
Çrregullime të gjumit
Simptomat psikiatrike duhet të shkaktojnë shqetësim të konsiderueshëm ose të ndërpresin funksionimin social ose profesional. Gjithashtu, ankthi dhe shqetësimet nuk mund të shpjegohen nga përdorimi i substancave ose një çrregullim mjekësor i përgjithshëm (p.sh., hipertiroidizmi).
Trajtimi i Çrregullimit të Ankthit të Përgjithësuar
-
Barnat antidepresante (p.sh., inhibitorët e riabsorbitjes së serotoninës, inhibitorët e riabsorbitjes së serotoninës-noradrenalinës)
-
Barnat anksiolitike (p.sh., benzodiazepinet, buspironi)
-
Psikoterapia
Inhibitorët e riabsorbitjes së serotoninës (p.sh., escitaloprami) dhe inhibitorët e riabsorbitjes së serotoninës-noradrenalinës (p.sh., venlafaksina) janë barnat e preferuara për trajtimin e GAD; përdorimi i tyre zakonisht rezulton në përmirësimin e simptomave pas 3 deri 6 javësh. Doza të vogla deri të moderuara të benzodiazepineve mund të ulin menjëherë ankthin, megjithëse përdorimi i zgjatur mund të çojë në varësi fizike si dhe në efekte anësore të ndryshme, duke përfshirë sedacion, harrese dhe ngathtësi. Një strategji për trajtimin e GAD përfshin fillimin me një benzodiazepinë dhe një barnë antidepresante, si dhe psikoterapi të fokusuar në ankth. Pastaj, kur simptomat e GAD bëhen të menaxhueshme, benzodiazepina mund të reduktohet gradualisht dhe të vazhdohet me një dozë më të ulët, ose të ndërpritet. Buspironi mund të jetë gjithashtu efektiv, megjithëse simptomat zakonisht nuk ulen derisa doza të rritet gradualisht në nivelin e sipërm të rekomanduar.
Psikoterapia, zakonisht terapia kognitiv-vepruese, mund të jetë si mbështetëse ashtu edhe e fokusuar në zgjidhjen e problemeve. Teknikat e relaksimit, hipnoza, ushtrimet fizike, përmirësimi i gjumit dhe reduktimi i stresit bazuar në vetëdije janë gjithashtu shpesh të dobishme.
Klevis Doçi
Founder




