Çrregullimi Dysmorfik i Trupit zakonisht fillon gjatë adoleshencës dhe mund të jetë disi më i zakonshëm tek gratë. Në çdo kohë të caktuar, rreth 1.7 deri në 2.9% e njerëzve kanë këtë çrregullim.

Simptomat dhe Shenjat e Çrregullimit Dysmorfik të Trupit

Simptomat e çrregullimit dysmorfik të trupit mund të zhvillohen gradualisht ose menjëherë. Edhe pse intensiteti mund të ndryshojë, çrregullimi zakonisht konsiderohet kronik, përveç nëse pacientët trajtohen në mënyrë të përshtatshme. Shqetësimet zakonisht përfshijnë fytyrën ose kokën, por mund të përfshijnë çdo pjesë të trupit ose pjesë të ndryshme dhe mund të ndryshojnë nga një pjesë në tjetrën me kalimin e kohës. Për shembull, pacientët mund të shqetësohen për flokët e hollë, puçrrat, rrudhat, plagët, shenjat vaskulare, ngjyrën e lëkurës, ose qimet e tepërta në fytyrë ose trup. Ose mund të përqendrohen në formën ose madhësinë e hundës, syve, veshëve, gojës, gjinjve, këmbëve ose pjesëve të tjera të trupit. Burrat (dhe rrallë gratë) mund të kenë një formë të çrregullimit të quajtur dismorfia muskujsh, e cila përfshin një paragjykim për idenë se trupi i tyre nuk është mjaftueshëm i dobët dhe muskuloz. Pacientët mund të përshkruajnë pjesët e trupit që nuk u pëlqejnë si të shëmtuara, jo tërheqëse, të deformuara, të tmerrshme ose monstruoze.

Pacientët zakonisht kalojnë shumë orë në ditë duke u shqetësuar për të metat e tyre të perceptuara dhe shpesh besojnë gabimisht se njerëzit i vërejnë ose i tallin për shkak të këtyre të metave të perceptuara. Shumica kontrollojnë veten e tyre shpesh në pasqyra, të tjerë shmangen pasqyrave, dhe disa alternojnë midis këtyre dy sjelljeve. Sjelljet e tjera kompulsive të zakonshme përfshijnë krahasimin e pamjes së tyre me atë të njerëzve të tjerë, stilit të tepërt, zgjedhjen e lëkurës (për të hequr ose rregulluar të metat e perceptuara të lëkurës), tërheqjen ose shkuljen e flokëve, kërkimin e sigurimit (për të metat e perceptuara) dhe ndryshimin e rrobave. Shumica përpiqen të maskojnë të metat e tyre të perceptuara—p.sh., duke rritur mjekër për të fshehur plagët e perceptuara ose duke veshur një kapelë për të mbuluar flokët pak të hollë. Shumë përmirësohen me trajtime dermatologjike, dentare, kirurgjikale ose kozmetike për të korrigjuar të metat e tyre të perceptuara, por trajtimi i tillë zakonisht është i pasuksesshëm dhe mund të intensifikojë paragjykimin e tyre. Burrat me dismorfia muskujsh mund të përdorin steroide anabolike-androgjene dhe suplemente të ndryshme për të ndërtuar muskuj dhe/ose humbur yndyrë, gjë që mund të jetë e rrezikshme.

Për shkak se njerëzit me çrregullim dysmorfik të trupit ndjehen të vetëdijshëm për pamjen e tyre, ata mund të shmangen të dalin në publik. Për shumicën, aspektet sociale, profesionale, akademike dhe të tjera të funksionimit janë të penguara—shpesh në mënyrë të konsiderueshme—për shkak të shqetësimeve të tyre për pamjen. Disa largohen nga shtëpitë e tyre vetëm natën; të tjerë, aspak. Izolimi social, depresioni, shtrimi në spital psikiatrik dhe sjellja vetëvrasëse janë të zakonshme. Në raste shumë të rënda, çrregullimi dysmorfik i trupit është aftësi-kufizues. Shkalla e ndërgjegjësimit ndryshon, por zakonisht është e dobët ose mungon. Kjo do të thotë, shumica e pacientëve besojnë vërtetë se pjesa e trupit që nuk u pëlqen ndoshta (ndërgjegjësim i dobët) ose patjetër (mungesë ndërgjegjësimi ose besime deluzionale) duket e parregullt, e shëmtuar ose jo tërheqëse. Gjatë jetës së tyre, rreth 80% e njerëzve me çrregullim dysmorfik të trupit përjetojnë ide vetëvrasëse, dhe rreth një e katërta deri në afër 30% përpiqen të kryejnë vetëvrasje. Çrregullimi dysmorfik i trupit karakterizohet nga nivele dukshëm më të larta të vetëvrasjes sesa çrregullime të tjera psikiatrike.

Diagnoza e Çrregullimit Dysmorfik të Trupit

Për shkak se shumë pacientë janë shumë të turpëruar dhe të hutuar për të zbuluar simptomat e tyre, çrregullimi dysmorfik i trupit mund të mos diagnostikohet për vite. Ai dallohet nga shqetësimet normale për pamjen sepse paragjykimet janë kohë konsumuese dhe shkaktojnë shqetësim të rëndësishëm, pengim në funksionim, ose të dyja.

Diagnoza e çrregullimit dysmorfik të trupit bazohet në historinë. Nëse shqetësimi i vetëm është forma dhe pesha e trupit dhe sjellja e të ngrënës është e parregullt, një çrregullim i të ngrënës mund të jetë diagnoza më e saktë; nëse shqetësimi i vetëm është pamja e karakteristikave fizike seksuale, mund të merret parasysh një diagnozë e disforisë gjinore.

Kriteret diagnostike për çrregullimin dysmorfik të trupit përfshijnë:

1. Paragjykim me një ose më shumë të meta të perceptuara në pamje që nuk janë të vëzhgueshme ose duken vetëm të lehta për të tjerët.
2. Kryerja e sjelljeve të përsëritura (p.sh., kontrollimi i pasqyrës, stili i tepërt) si përgjigje ndaj shqetësimeve për pamjen në një moment gjatë çrregullimit.
3. Paragjykimi shkakton shqetësim të rëndësishëm ose pengon funksionimin social, profesional ose të tjera.

Trajtimi i Çrregullimit Dysmorfik të Trupit

Terapia konjitive dhe e sjelljes, e cila përfshin terapinë e ekspozimit dhe parandalimit të ritualeve, është treguar të jetë efektive te pacientët me çrregullim obsesiv-kompulsiv (OCD) . Elementi thelbësor i kësaj terapie është ekspozimi i gradual i pacientëve ndaj situatave ose njerëzve që shkaktojnë obsesionet dhe ritualet ankthprovokuese, ndërsa u kërkohet të mos i kryejnë ritualet e tyre. Për shembull, një pacient me obsesione për ndotjen dhe kompulsione larjeje mund të udhëzohet të prekë një kapak tualeti pa larë duart. Kjo qasje lejon që ankthi i shkaktuar nga ekspozimi të zvogëlohet përmes habituacionit dhe të nxënit. Përmirësimi shpesh vazhdon për vite, veçanërisht te pacientët që zotërojnë këtë metodë dhe e përdorin atë edhe pas përfundimit të trajtimit formal. Megjithatë, disa pacientë kanë përgjigje të pjesshme (ashtu si ndodh edhe me medikamentet).

Teknikat e terapisë konjitive (p.sh., ristrukturimi konjitiv) mund të jenë gjithashtu të dobishme për të trajtuar disa simptoma të çrregullimit obsesiv-kompulsiv. SSRI-të dhe klomipramina (një antidepresant triciklik me efekte të fuqishme serotoninergjike) shpesh janë shumë efektive. Pacientët zakonisht kërkojnë doza më të larta sesa ato që përdoren zakonisht për depresionin dhe shumicën e çrregullimeve të ankthit. Disa pacientë që nuk përmirësohen në mënyrë domethënëse pas provave adekuate me këto medikamente mund të përfitojnë nga shtimi i një ilaçi si një neuroleptik atipik (p.sh., aripiprazoli, risperidoni). Pacientët me komorbiditet aktual ose të mëparshëm me tikë mund të jenë më të ndjeshëm ndaj shtimit të një neuroleptiku. Gjithashtu, shtimi i një modulatori të glutamatit (p.sh., memantina, N-acetilcisteina) ka treguar premtime. Megjithatë, ka më shumë të dhëna mbështetëse për neuroleptikët atipikë si agjentë shtesë të SSRI-ve sesa për medikamentet e tjera. Shumë ekspertë besojnë se kombinimi i ekspozimit dhe parandalimit të ritualeve me medikamentet është alternativa më e mirë, veçanërisht për rastet e rënda.