Një numër sëmundjesh reumatike sistemike shkaktojnë inflamacion të traktit uveal.
Spondiloartropatitë
Spondiloartropatitë seronegative janë një shkak i zakonshëm i uveitit anterior. Midis spondiloartropative seronegative, inflamacioni okular është më i zakonshëm në spondilitin ankilozant, por ndodh gjithashtu në artritin reaktiv, sëmundjet inflamatore të zorrëve (koliti ulceroz dhe sëmundja Crohn), dhe artritin psoriatik. Uveiti është tipikisht unilaterale, por rikthimet janë të zakonshme, dhe inflamacioni aktiv mund të alternojë midis syve. Burrat preken më shpesh sesa gratë. Shumica e pacientëve, pavarësisht nga gjinia, janë HLA-B27 pozitivë.
Trajtimi kërkon një kortikosteroid topikal dhe një medikament cikloplegjik-midrialitik. Në raste të veçanta mund të jenë të nevojshme injeksione periokulare të kortikosteroideve. Raste të rënda kronike mund të kërkojnë medikamente imunosupresive jokortikosteroidale (p.sh., metotreksat, mikofenolat mofetil, frenues të faktorëve të nekrozës tumorale).
Artriti idiopatik juvenil (JIA)
JIA, i njohur më parë si artriti reumatoid juvenil, shkakton karakteristikisht iridociklit bilateral kronik te fëmijët, veçanërisht te ata me formën oligoartikulare. Ndryshe nga shumica e formave të uveitit anterior, uveiti i lidhur me JIA zakonisht nuk shkakton dhimbje, fotofobi dhe injeksion konjunktival, por vetëm shikim të turbullt dhe miozë, dhe për këtë arsye shpesh quhet irite e bardhë. Mund të jetë asimptomatik. Për shkak se simptomat mund të anashkalohen ose të mungojnë, pacientët me JIA duhet të kontrollohen rregullisht. Artriti reumatoid, në kontrast, nuk është i lidhur me uveit të izoluar, por mund të shkaktojë skleritis, i cili mund të shkaktojë inflamacion sekondar të traktit uveal.
Rikthimet e përsëritura të inflamacionit trajtohen më së miri me një kortikosteroid topikal dhe një medikament cikloplegjik-midrialitik. Duke marrë parasysh natyrën kronike të sëmundjes dhe rrezikun e zhvillimit të kataraktës dhe glaukomës të lidhura me trajtimin, kontrolli afatgjatë shpesh kërkon përdorimin e një medikamenti imunosupresiv jokortikosteroid (p.sh., metotreksat, mikofenolat mofetil, frenues të faktorëve të nekrozës tumorale).
Sarkoidoza
Sarkoidoza përbën deri në 25% të rasteve të uveitit, dhe studime të ndryshme kanë treguar se midis 10 dhe 50% të pacientëve kaukazianë me sarkoidozë zhvillojnë uveit. Uveiti nga sarkoidoza është më i zakonshëm te pacientët me prejardhje afrikane dhe pacientët e moshuar.
Simptomat dhe shenjat e uveitit anterior, intermediar, posterior ose panuveitit mund të jenë nga më të ndryshmet. Gjetjet sugjeruese përfshijnë granuloma konjunktivale; precipitate të mëdha keratike në endotelinë korneale; granuloma të irisit, retinës ose koroides; dhe vaskulit të retinës. Biopsia e lezioneve sugjeruese, e cila siguron diagnozën më të saktë, zakonisht kryhet në konjunktivë; rrallëherë kryhet në indet intraokulare për shkak të rrezikut të lidhur me procedurën.
Trajtimi zakonisht përfshin kortikosteroide topikale, periokulare (të injektuara), intraokulare, ose sistemike, ose një kombinim të tyre, së bashku me një medikament cikloplegjik-midrialitik. Pacientët me inflamacion të moderuar deri të rëndë ose sëmundje kronike, ose ata me përfshirje sistemike, mund të kërkojnë një medikament imunosupresiv jokortikosteroid (p.sh., metotreksat, mikofenolat mofetil, frenues të faktorëve të nekrozës tumorale).
Sëmundja Behçet
Sëmundja Behçet është e rrallë, por është një sëmundje që gjendet në vendet që shtrihen nga pellgu i Mesdheut deri në Azinë Lindore, të njohura si Rruga e Vjetër e Mëndafshit.
Gjetjet tipike përfshijnë uveit anterior të rëndë me hipopion, retinit, vaskulit të retinës dhe inflamacion të diskut optik. Ecuria klinike është zakonisht e rëndë, me rikthime të shumta. Diagnoza kërkon praninë e manifestimeve sistemike të lidhura, si ulçera aftoze orale ose gjenitale; dermatit, duke përfshirë eritemën nodoze; tromboflebit; ose epididimit. Ulçerat aftoze orale mund të bëhet biopsi për të treguar një vaskulit okluziv. Nuk ka teste laboratorike për sëmundjen Behçet, por ajo lidhet me HLA-B51.
Trajtimi me kortikosteroide lokale dhe sistemike dhe një medikament cikloplegjik-midrialitik mund të lehtësojë përkeqësimet akute, por shumica e pacientëve eventualisht kërkojnë kortikosteroide sistemike dhe një medikament imunosupresiv jokortikosteroid për të kontrolluar inflamacionin dhe për të shmangur komplikimet serioze të trajtimit afatgjatë me kortikosteroide. Agjentë biologjikë si interferonet dhe frenuesit e faktorëve të nekrozës tumorale kanë qenë efektivë te pacientët e përzgjedhur që nuk i përgjigjen terapive të tjera. Agjentët alkilues (p.sh., ciklosporina dhe klorambucili) kanë induktuar remision.
Sëmundja Vogt-Koyanagi-Harada (VKH)
Sëmundja Vogt-Koyanagi-Harada (VKH) është një çrregullim sistemik i pazakontë, i karakterizuar nga uveiti i shoqëruar me abnormalitete kutanore dhe neurologjike. Sëmundja VKH është veçanërisht e zakonshme ndërmjet personave të prejardhjes aziatike, indiane aziatike, amerikane indiane dhe hispanike. Etiologjia e saj është e panjohur, megjithatë dyshohet fuqishëm për një reagim autoimun që është drejtuar kundër qelizave që përmbajnë melaninë në traktin uveal, lëkurë, veshin e brendshëm dhe meningje.
Simptomat neurologjike kanë tendencë të shfaqen herët dhe përfshijnë tinnitus, disacusis (agnosia auditive), vertigo, dhimbje koke dhe meningizëm. Gjetjet kutanore shpesh shfaqen më vonë dhe përfshijnë vitiligo patchy (sidomos të zakonshme në palpebra, pjesën e poshtme të shpinës dhe kofshë), poliozë (një shenjë e lokalizuar e flokëve të bardhë, e cila mund të përfshijë edhe qerpikët), dhe alopeci, shpesh duke përfshirë kokën dhe qafën. Gjetjet e zakonshme përfshijnë ndarjen seroze të retinës, edemën e diskut optik, dhe koroiditin. Komplikimet afatgjata përfshijnë kataraktin, glaukoman, fibrozën subretinale, dhe neovaskularizimin koroidal.
Trajtimi i hershëm përfshin kortikosteroide lokale dhe sistemike dhe një medikament cikloplegjik-midrialitik. Shumë pacientë gjithashtu kërkojnë medikamente imunosupresive jokortikosteroidale (p.sh., metotreksat, mikofenolat mofetil).
Sindromi i Nefritit Tubulointersticial dhe Uveitit (TINU)
TINU zakonisht shfaqet me uveit akut bilaterale të anteriorit jo-granulomatose, megjithëse shpesh shoqërohet me komplikacione posterior, përfshirë edemën e nervit optik dhe makulës. Më shpesh ndikon tek femrat adoleshente, por mund të shfaqet në çdo moshë. Simptomat përfshijnë dhimbje dhe kuqje të syve, ulje të mprehtësisë vizuale, dhe fotofobi. Pacientët mund të kenë një histori të simptomave të prodromit viral dhe gjithashtu dhimbje të krahut, poluri dhe nocturi. Vlerësimi për nefrit mund të përfshijë nivelet e mikroglobulinës beta-2 në urinën dhe ndonjëherë biopsi renale. Ndërkohë që dëmtimi akut i veshkave shpesh është i vetë-kufizuar në TINU, sëmundja okulare shpesh është kronike.
Trajtimi me steroide orale në fazën akute dhe përdorimi i medikamenteve imunosupresive jokortikosteroidale (p.sh., mikofenolat mofetil) për sëmundjen kronike shpesh është i nevojshëm.
References
- Rosenbaum JT, Dick AD: The eyes have it: A rheumatologist’s view of uveitis. Arthritis Rheumatol 70(10):1533-1543, 2018. doi: 10.1002/art.40568
- Rademacher J, Poddubnyy D, Pleyer U: Uveitis in spondyloarthritis. Ther Adv Musculoskelet Dis 12:1759720X20951733, 2020. doi: 10.1177/1759720X20951733
- Oray M, Tugal-Tutkun I: Treatment of juvenile idiopathy arthritis-associated uveitis. Turkish J Ophthalmol 46;2:77-82, 2016. doi: 10.4274/tjo.09581
