Lëndimi i qëllimshëm jo-suicidal

Edhe pse metodat e përdorura ndonjëherë mbivendosen me ato të tentimeve të vetëvrasjes (p.sh., prerja e kyçeve të dorës me teh rroje), lëndimi i qëllimshëm jo-suicidal është i ndryshëm nga vetëvrasja sepse pacientët nuk kanë qëllim që veprimet të jenë vdekjeprurëse. Pacientët mund të deklarojnë qartë mungesën e qëllimit për vdekje, ose kjo mungesë mund të konkludohet nga përdorimi i përsëritur i metodave që janë qartësisht jo-vdekjeprurëse. Pavarësisht nga mungesa e rrezikut të menjëhershëm për vdekje, rreziku afatgjatë i tentimeve të vetëvrasjes dhe i vetëvrasjeve të përfunduara rritet, dhe për këtë arsye, lëndimi i qëllimshëm jo-suicidal nuk duhet të injorohet lehtësisht. Shembujt më të zakonshëm të lëndimit të qëllimshëm jo-suicidal përfshijnë:

– Prerjen ose thyerjen e lëkurës me një objekt të mprehtë (p.sh., thikë, teh rroje, gjilpërë)
– Djegien e lëkurës (zakonisht me cigare)

Pacientët shpesh lëndojnë veten e tyre në mënyrë të përsëritur në një seancë të vetme, duke krijuar lezione të shumta në të njëjtin vend, zakonisht në zona që mund të fshihen lehtësisht por janë të arritshme (p.sh., krahët, pjesa e përparme e kofshëve). Sjellja shpesh përsëritet, duke rezultuar në modele të gjera të mbishkrimeve. Pacientët shpesh janë të preokupuar me mendime për veprimet lënduese. Lëndimi i qëllimshëm jo-suicidal tenton të fillojë në adoleshencën e hershme. Normat nga studimet e popullatës së përgjithshme janë të ngjashme midis burrave dhe grave. Historia natyrore është e paqartë, por sjellja duket të zvogëlohet pas rinisë së hershme. Prevalenca është gjithashtu e lartë në popullatat penale, të cilat zakonisht janë kryesisht meshkuj.Motivacionet për lëndimin e qëllimshëm jo-suicidal janë të paqarta, por lëndimi mund të jetë:

– Një mënyrë për të reduktuar tensionin ose ndjenjat negative
– Një mënyrë për të zgjidhur vështirësitë ndërpersonale
– Ndëshkim i vetes për fajet e perceptuara
– Një kërkesë për ndihmë

Disa pacientë e shohin lëndimin e vetes si një aktivitet pozitiv dhe për këtë arsye priren të mos kërkojnë ose pranojnë këshillim. Lëndimi i qëllimshëm jo-suicidal shoqërohet shpesh me çrregullime të tjera, veçanërisht çrregullimin kufitar të personalitetit, çrregullimin antisocial të personalitetit, çrregullimet e të ngrënit, çrregullimet e përdorimit të alkoolit dhe substancave, dhe autizmin.

Diagnoza e Lëndimit të Qëllimshëm Jo-Suicidal

Lehtësimi i diskutimit të lëndimit të vetes me pacientin është thelbësor për një vlerësim adekuat dhe ndihmon mjekët të planifikojnë trajtimin. Mjekët mund të lehtësojnë diskutime të tilla duke:
– Validuar përvojën e pacientit duke komunikuar që e kanë dëgjuar pacientin dhe e marrin seriozisht përvojën e tij/ të saj
– Duke kuptuar emocionet e pacientit (p.sh., duke konfirmuar që emocionet dhe veprimet e pacientit janë të kuptueshme në dritën e rrethanave të tij/ të saj)

Vlerësimi i lëndimit të qëllimshëm jo-suicidal duhet të përfshijë:
– Përcaktimin e llojit të lëndimit të vetes dhe sa lloje lëndimesh ka bërë pacienti
– Përcaktimin e shpeshtësisë së lëndimit të qëllimshëm jo-suicidal dhe sa kohë ka që po ndodh
– Përcaktimin e funksionit të lëndimit të qëllimshëm jo-suicidal për pacientin
– Kontrollin për çrregullime psikiatrike bashkëekzistuese
– Vlerësimin e rrezikut të një tentimi vetëvrasjeje
– Përcaktimin e gatishmërisë së pacientit për të marrë pjesë në trajtim

Trajtimi i Lëndimit të Qëllimshëm Jo-Suicidal

Terapia sjelljes-kognitive zakonisht bëhet si terapi individuale në ambiente ambulatore, por mund të bëhet edhe në grupe në ambiente spitalore. Përmirësimi ndodh duke ndihmuar një person të ndryshojë mënyrën se si i përgjigjet mendimeve të tij automatike dhe duke shkëputur modelet negative mendim-sjellje-humori. Terapia dialektike-sjellësore përfshin terapi individuale dhe në grup për të paktën 1 vit. Kjo terapi fokusohet në identifikimin dhe përpjekjen për të ndryshuar modelet negative të të menduarit dhe në promovimin e ndryshimeve pozitive. Qëllimi është të ndihmojë pacientët të gjejnë mënyra më të përshtatshme për t’u përgjigjur stresit (p.sh., të rezistojnë ndaj urgjencave për të sjellë veten në mënyrë të vetë-destructiv